İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) merakla beklenen "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2024" araştırması sonuçları açıklandı. Araştırma, Türk sanayisinin büyüme hızında yavaşlama olduğunu gösterirken, bazı olumlu gelişmeler de dikkat çekiyor. Peki, İSO 500 raporunda hangi çarpıcı sonuçlar yer alıyor? İşte detaylar...

İSO 500'de Üretimden Satışlar Arttı, Karlılık Düştü

Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları, 2023'e göre %36,3 artarak 8 trilyon 688,5 milyar liraya ulaştı. Ancak bu artış, önceki yıllara kıyasla daha düşük bir performans sergiliyor. Özellikle 2022'deki %119'luk ve 2021'deki %73,8'lik artışlar göz önüne alındığında, büyüme hızında belirgin bir yavaşlama olduğu görülüyor. Enflasyonun da etkisiyle bu artış reel olarak daha da anlamını yitiriyor.

Bununla birlikte, şirketlerin faaliyet kârı %31,6 azalarak 641 milyar liraya geriledi. Bu düşüş, karlılık oranlarının da azalmasına neden oldu. Faaliyet karlılığı oranı %12,5'ten %6,2'ye inerken, satış karlılığı oranı da %8,6'dan %2,6'ya düştü. Bu durum, şirketlerin karlılıklarını korumakta zorlandığını gösteriyor.

İhracatta Sınırlı Artış, İstihdamda Yükseliş

İSO 500'ün ihracatı 2024'te bir önceki yıla göre sadece %1,5 artarak 96,6 milyar dolara yükseldi. Bu artış, Türkiye'nin genel ihracat artışının altında kaldı ve zorlu rekabet koşullarının İSO 500'ün ihracatını olumsuz etkilediği belirtildi.

Olumlu bir gelişme olarak, şirketlerin istihdamı %2,6 artarak 825 bin kişiye yaklaştı. Çalışanlara ödenen maaş ve ücretler ise %90,9 gibi yüksek bir oranda artarak 813 milyar liraya ulaştı. Bu durum, iş gücü maliyetlerinin arttığını gösterirken, çalışanların gelirlerinin de yükseldiğini ortaya koyuyor.

Halka Açık Şirket Sayısı Rekor Kırdı

İSO 500'deki halka açık şirket sayısı 88'e yükselerek bugüne kadarki en yüksek rakama ulaştı. Ayrıca, yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı da 124'e yükseldi. Bu durum, Türkiye sanayisine olan yatırımcı ilgisinin devam ettiğini gösteriyor.

• Halka açık şirket sayısı: 88
• Yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı: 124

Öte yandan, zarar eden şirket sayısının 96'dan 152'ye yükselmesi, şirketlerin karşılaştığı zorlukları gözler önüne seriyor. Ayrıca, şirketlerin mali ve diğer borçları da %45,1 oranında arttı.

AR-GE Harcamaları Arttı

İSO 500'de AR-GE harcaması yapan kuruluşların sayısı aynı kalsa da, AR-GE harcamaları %98,4 gibi önemli bir oranda artarak 60,7 milyar liraya yükseldi. Bu durum, şirketlerin inovasyona ve teknolojiye yatırım yapmaya devam ettiğini gösteriyor.

Sonuç olarak, İSO 500 araştırması Türk sanayisinin büyüme hızında yavaşlama olduğunu, karlılıkların düştüğünü ancak istihdamın arttığını gösteriyor. Halka açık şirket sayısındaki artış ve AR-GE harcamalarındaki yükseliş, sanayinin geleceği için umut verici gelişmeler olarak değerlendirilebilir. Ancak, şirketlerin karlılıklarını korumak ve rekabet güçlerini artırmak için daha fazla çaba göstermesi gerekiyor.