SGK, yıllardır süregelen bir soruna el atarak geniş çaplı denetimlere başladı. Özellikle emek yoğun sektörlerde çalışanların asgari ücretli gösterilmesi uygulaması mercek altına alındı. Amaç, gerçek asgari ücretli çalışan sayısını tespit etmek ve haksız prim eksikliklerinin önüne geçmek. SGK Uzmanı Özgür Erdursun'un açıklamalarıyla konu daha da netleşiyor. Peki, bu denetimler ne anlama geliyor ve çalışanları nasıl etkileyecek?

SGK Neden Denetim Başlattı?

İşverenlerin, çalışanlarına asgari ücretin üzerinde maaş vermesine rağmen, bordroda asgari ücreti göstermesi ve geri kalanını elden ödemesi sıkça karşılaşılan bir durum. Bu durum, işletmelerin prim yükünü azaltırken, devletin vergi kaybına neden oluyor. SGK bu durumu engellemek ve kayıt dışı ücretleri tespit etmek amacıyla denetimlere başladı.

• Prim Yükünü Azaltma Çabası: İşverenler, çalışanlarına ödedikleri yüksek maaşları bordroda göstermek yerine, asgari ücret üzerinden bildirim yaparak prim ödemelerinden tasarruf etmeye çalışıyor.
• Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele: SGK, kayıt dışı ekonominin önemli bir parçası olan bu tür uygulamaları tespit ederek, vergi kayıplarının önüne geçmeyi hedefliyor.
• Gerçek Ücret Dağılımını Belirleme: Denetimler sayesinde Türkiye'deki gerçek ücret dağılımı ve asgari ücretli oranının doğru bir şekilde tespit edilmesi amaçlanıyor.

Denetimlerde Neler İnceleniyor?

SGK uzmanları, denetimlerde meslek kodları, işin niteliği, üretim miktarları ve işçilik oranları gibi çeşitli faktörleri inceliyor. Müfettişlerin çalışanlara yönelttiği "Ne kadar maaş alıyorsunuz?" sorusuna verilen "Asgari ücretten fazla" cevabı, eksik prim bildirimi tespiti için yeterli olabiliyor.

Özgür Erdursun'un açıklamalarına göre, SGK'nın amacı sadece cezalandırmak değil. Aynı zamanda Türkiye’deki gerçek ücret dağılımını ve asgari ücretli oranını doğru tespit etmek. Bu, kurumun gelir-gider dengesini güçlendirirken kayıt dışı ekonominin de azalmasına katkı sağlayacak.

Eksik Prim Bildirimi Tespit Edilirse Ne Olur?

Eksik prim bildirimi tespit edilmesi halinde işverenler ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Bu yaptırımlar şunları içeriyor:

• Eksik bildirilen primler geriye dönük olarak tahsil edilir.
• Gecikme faizi ve idari para cezaları uygulanır.
• İşveren prim teşviklerinden mahrum kalır.

Türkiye’nin en temel yapısal sorunlarından biri, asgari ücretin taban ücret olmaktan çıkıp ortalama ücret haline gelmesi. Bu durum, çalışanların yaşam standartlarını olumsuz etkilerken, devletin vergi gelirlerini de azaltıyor. SGK’nın bu denetimleri, bu sorunun çözümüne katkı sağlayabilir.

SGK'nın başlattığı bu denetimler, hem işverenler hem de çalışanlar için önemli sonuçlar doğurabilir. İşverenlerin yasalara uygun hareket etmesi, çalışanların ise haklarını bilmesi ve savunması büyük önem taşıyor. Bu süreç, Türkiye'deki kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir adım olabilir.