Türkiye, deprem gerçeğiyle yaşamaya devam ederken, bilim dünyasından umut verici bir adım geldi. Deprem Bilimci Prof. Dr. Cenk Yaltırak'ın öncülüğünde kurulan Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM),yapay zeka destekli "konuşan haritalar" ve gerçek zamanlı bina izleme sistemiyle deprem riskini anlık olarak analiz edecek. Bu proje, Türkiye'nin depremle mücadelesinde adeta bir Apollo Projesi niteliği taşıyor.

MATAM ile Deprem Riski Anlık Takipte

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ve Türkiye İş Bankası iş birliğiyle hayata geçirilen MATAM, İTÜ Ayazağa Yerleşkesi'nde düzenlenen törenle açıldı. Merkez, klasik statik haritaların ötesine geçerek, yapay zeka destekli ve sürekli güncellenen "konuşan haritalar" üretecek. Bu haritalar sayesinde, mikro ölçekte yer hareketi ve bina davranış analizleri yapılabilecek. Ayrıca, sensör ağlarıyla her depremde binaların tepkisi gerçek zamanlı olarak izlenebilecek.

Merkezin faaliyet alanları şu şekilde sıralanabilir:

• Marmara'daki deniz ve kara faylarının geometrisinin belirlenmesi
• Deniz tabanı jeofiziği ve LiDAR ölçümleriyle fay hatlarının detaylı incelenmesi
• Mikro ölçekte bina davranış verilerinin toplanması ve analizi
• Yapay zeka destekli "konuşan haritalar" ile anlık risk değerlendirmesi
• Sensör ağlarıyla binaların deprem sırasındaki tepkilerinin gerçek zamanlı izlenmesi

"Konuşan Haritalar" ile Yeni Bir Dönem

MATAM'ın en dikkat çekici özelliklerinden biri, yapay zeka destekli "konuşan haritalar" üretmesi. Bu haritalar, sürekli güncellenen verilerle deprem riskini anlık olarak değerlendirebiliyor. Prof. Dr. Yaltırak, projenin önemini şu sözlerle vurguluyor:

"Bu proje, Türkiye'nin depremle mücadelesinde bir dönüm noktası olacak. 'Konuşan haritalar' sayesinde, hangi binaların risk altında olduğunu, hangi bölgelerde daha dikkatli olunması gerektiğini anlık olarak görebileceğiz. Bu da, hem bireysel önlemlerin alınması hem de kamu politikalarının belirlenmesi açısından büyük önem taşıyor."

Proje kapsamında, Marmara Denizi'ndeki fay hatlarının detaylı haritaları çıkarılacak, deniz tabanındaki hareketler sürekli olarak izlenecek. Ayrıca, binalara yerleştirilecek sensörler sayesinde, deprem sırasında binaların nasıl davrandığı gerçek zamanlı olarak takip edilecek. Tüm bu veriler, yapay zeka algoritmalarıyla işlenerek, deprem riskinin anlık olarak belirlenmesini sağlayacak.

Bu proje ile Türkiye, deprem riskini yönetme konusunda önemli bir adım atıyor. Anlık risk analizleri sayesinde, olası bir depremde can ve mal kayıplarının en aza indirilmesi hedefleniyor. MATAM'ın çalışmaları, sadece Marmara Bölgesi için değil, tüm Türkiye için örnek teşkil edecek nitelikte. Bu proje, depremle yaşamayı öğrenmek ve geleceğimizi güvence altına almak için önemli bir fırsat sunuyor.