Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD),son yıllarda artan zararlarıyla gündemde. 2022'de 6,3 milyar lira, 2023'te ise 11,4 milyar lira zarar açıklayan TCDD, 2024 yılında bu rakamı katlayarak rekor bir zarara imza attı. Kurumun hazineye yüklediği zarar 37 milyar liraya ulaşırken, yap-işlet-devret modeliyle Ankara Garı'nın işletmesini üstlenen Cengiz, Limak ve Kolin gibi şirketlerin elde ettiği gelirler tartışma konusu oldu.

TCDD'nin Artan Zararlarının Nedenleri

TCDD'nin artan zararlarının çeşitli nedenleri bulunuyor. Bunlar arasında:

• Yüksek maliyetli projeler: Hızlı tren hatları gibi büyük projelerin yüksek maliyetleri TCDD'nin bütçesini zorluyor.
• Düşük yolcu ve yük taşıma kapasitesi: Demiryollarının yeterince kullanılmaması, gelirlerin düşmesine neden oluyor.
• Yanlış yönetim politikaları: Kurumun verimli yönetilememesi de zararları artırıyor.
• Yap-işlet-devret projeleri: Garanti ödemeleri, TCDD'nin mali yükünü artırıyor.

TCDD'nin zararlarının artmasında etkili olan bir diğer faktör ise yap-işlet-devret projeleri. Özellikle Ankara Garı gibi büyük projelerde, şirketlere yolcu garantisi verilmesi ve bu garantilerin tutmaması durumunda TCDD'nin ödeme yapmak zorunda kalması, kurumun mali durumunu olumsuz etkiliyor.

Cengiz, Limak ve Kolin'in Kazancı Ne Kadar?

Yap-işlet-devret modeliyle Ankara Garı'nın işletmesini üstlenen Cengiz, Limak ve Kolin gibi şirketlerin bu projeden elde ettiği gelirler kamuoyunda merak konusu. Garanti ödemeleri sayesinde bu şirketlerin büyük kazançlar elde ettiği iddia ediliyor. Bu durum, kamu kaynaklarının özel şirketlere aktarılması eleştirilerine yol açıyor.

Konuyla ilgili olarak uzmanlar, yap-işlet-devret projelerinin şeffaf bir şekilde yürütülmesi gerektiğini ve kamu yararının gözetilmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, bu tür projelerin kamuya büyük mali yükler getirebileceği ve özel şirketlerin haksız kazanç elde etmesine neden olabileceği belirtiliyor.

TCDD'nin rekor zararları ve yap-işlet-devret projelerindeki garanti ödemeleri, demiryollarının geleceğiyle ilgili endişeleri artırıyor. Kurumun mali durumunu düzeltmek ve demiryollarını daha verimli hale getirmek için acil önlemler alınması gerekiyor. Aksi takdirde, TCDD'nin zararları artmaya devam edecek ve bu durum hazineye büyük bir yük getirecektir.