Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik önemli bir düzenleme yaparak, faaliyet izni başvuruları öncesinde zorunlu olan rezerv kanıtı denetimi süreçlerinin ilke ve esaslarını belirledi. Bu yeni düzenleme, kripto para piyasasının daha şeffaf ve güvenilir hale gelmesine katkı sağlamayı amaçlıyor.
Kripto Platformlarına Denetim Zorunluluğu
SPK'nın yaptığı duyuruya göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve bilgi sistemleri bağımsız denetim kuruluşları, denetime tabi her 3 aylık dönemin en geç ilk ayı içerisinde rezerv kanıtı denetiminin yürütülmesine ilişkin sözleşme imzalayacaklar. Bu sözleşmeler, yılın diğer denetim dönemlerini de kapsayabilecek şekilde topluca da imzalanabilecek. Ancak, bir kripto varlık hizmet sağlayıcı, aynı şirkete arka arkaya en fazla 12 dönem rezerv kanıtı denetimi yaptırabilecek. Ayrıca, bir sorumlu bilgi sistemleri başdenetçisi de aynı kripto varlık hizmet sağlayıcı için arka arkaya en fazla 4 dönem rezerv kanıtı denetim raporu imzalayabilecek.
İmzalanan sözleşme kapsamında, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, denetime konu olan her türlü kayıt, bilgi ve belge ile denetimin yapılacağı sistemleri hazır hale getirmekle yükümlü olacaklar. Bu, platformların denetim sürecine tam destek vermesini ve gerekli bilgilerin eksiksiz sunulmasını sağlayacak.
Denetim Raporlarında Yer Alması Gerekenler
Sözleşme imzalandıktan sonra, kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından bazı bilgilerin bilgi sistemleri denetçisine sunulması ve denetim raporunda yer alması gerekecek. Bu bilgiler şunları içerecek:
- Kripto varlıkların listesi
- Müşterilere ait kripto varlıkların cari değeri
- Kripto varlıkların hangi ağlarda bulunduğu
- Saklama modeli ve erişim kontrol mekanizmalarına ilişkin bilgiler
- Kripto varlıkların saklandığı cüzdanların listesi ve adresleri
- Müşterilere ait nakit bakiye büyüklükleri
- Platforma ait kripto varlıkların cari değeri ile nakit bakiye büyüklükleri
- Platformun çalıştığı saklama kuruluşlarının listesi
- Nakit bakiyelere ilişkin banka ve hesap bilgileri
Bu bilgilerin denetim raporunda yer alması, platformların finansal durumunun ve varlıklarının şeffaf bir şekilde ortaya konulmasını sağlayacak. Ayrıca, likit rezervde tutulan varlıkların tamamı denetim kapsamına alınacak ve bu varlıklar bakımından denetim sonuçlarına raporda ayrı bir başlık altında yer verilecek. Denetimde, denetim kapsamına alınan kripto varlıkların yüzde 100'ünün varlığının teyit edilmesi gerekecek.
Süreç Nasıl İşleyecek?
Bilgi sistemleri denetçisi, denetim dönemi içerisinde denetim yapılacak rastgele iki farklı tarih belirleyecek ve seçilen tarihlerde gün içinde kripto varlık hizmet sağlayıcı nezdindeki kayıtlarda izlenen müşteri varlık bilgilerini dağıtık defter ağındaki varlıklarla karşılaştırmak üzere alabilecek. Seçilen tarihler, denetim tarihinin bir gün öncesine kadar kripto varlık platformu ile paylaşılmayacak. Bu, denetimin objektif ve bağımsız bir şekilde yapılmasını sağlayacak.
Denetçi, kripto varlık hizmet sağlayıcının ilettiği cüzdan adreslerinin kripto varlık hizmet sağlayıcıya ait olduğunun teyidini yapacak ve teyit metoduna denetim raporunda yer verecek. Denetim sonuçlarını kripto varlık hizmet sağlayıcı nezdindeki kayıtlarda yer alan veriler ile karşılaştırarak raporlayacak. Cüzdan bakiyelerinin sorgulanması ile cüzdan doğrulama süreçlerinde kullanılacak araçlara raporda yer verilecek.
Denetim raporu, sorumlu bilgi sistemleri başdenetçisi tarafından imzalandığında kesinleşecek ve denetim döneminin bitişini takip eden ilk 10 iş günü içinde kripto varlık hizmet sağlayıcının yönetim kurulu başkanlığına teslim edilecek. Denetim döneminin bitimini takip eden 15 iş günü içerisinde raporun kabulüne yönelik yönetim kurulu kararıyla birlikte SPK'ye gönderilecek.
Bu düzenleme ile SPK, kripto varlık platformlarının daha şeffaf, güvenilir ve denetlenebilir olmasını hedefliyor. Rezerv kanıtı denetimi zorunluluğu, yatırımcıların korunması ve piyasanın sağlıklı bir şekilde işlemesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Kripto para sektöründeki bu tür düzenlemeler, piyasanın olgunlaşmasına ve daha geniş kitleler tarafından benimsenmesine katkı sağlayabilir.
