Business Insider'da yayımlanan bir analiz, Türkiye, İran ve Çin'in insansız hava aracı (İHA) taşıyıcı savaş gemileriyle deniz gücünde yeni bir çağı başlattığını ortaya koyuyor. Bu gemiler, maliyet ve insan gücü avantajlarıyla donanmaların geleceğini şekillendirme potansiyeli taşıyor. Peki, bu ülkeler neden İHA taşıyıcı gemilere yöneliyor ve bu durum denizcilik stratejilerini nasıl etkileyecek?

Türkiye: Dünyanın İlk Resmi İHA Taşıyıcısı TCG Anadolu

Türkiye, 2023'te Türk Donanması'na katılan TCG Anadolu ile dünyanın ilk resmi İHA taşıyıcısı unvanını elde etti. 231 metre uzunluğu ve 27.436 ton deplasmanıyla Türkiye'nin en büyük savaş gemisi olan TCG Anadolu, başlangıçta F-35B uçakları için tasarlanmıştı. Ancak Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasıyla gemi, tamamen İHA operasyonlarına uygun hale getirildi. Bu kapsamda gemi, Baykar tarafından geliştirilen Bayraktar TB3 ve Kızılelma ile donatıldı.

Bayraktar TB3, deniz operasyonlarına uygun katlanabilir kanatlı ve silahlı bir keşif/taarruz İHA'sı olarak görev yapacak. Kızılelma ise turbofan motorlu, yüksek hızlı ve düşük radar izine sahip bir savaşçı İHA olarak tanımlanıyor. Kasım 2023'te TB3'ün gemiden ilk kez kalkış yapması ve Ocak 2024'te hedefe yönelik ilk başarılı taarruzu gerçekleştirmesi Türkiye için tarihi bir dönüm noktası oldu.

İran ve Çin'in Hamleleri: Şehid Bahman Bağeri ve Sichuan

İran, Şubat 2024'te göreve aldığı Şehid Bahman Bağeri adlı gemiyle bu alanda ikinci sıraya yerleşti. Dönüştürülmüş bir konteyner gemisi olan Bağeri, eğimli bir uçuş güvertesi ve ski-jump rampası eklenerek İHA fırlatma yeteneği kazandırıldı. İranlı yetkililere göre Bağeri, Muhacir-6 ve Ababil-3 gibi İHA'ların yanı sıra, Qaher-313 projesine dayanan ve henüz adı açıklanmamış yeni bir İHA'yı da bünyesinde barındırıyor. Bu modelin gizlilik özelliklerine sahip olduğu ve iç silah bölmeleriyle donatıldığı belirtiliyor.

Çin ise 27 Aralık 2024'te Type 075 sınıfı amfibi çıkarma gemisi temel alınarak geliştirilen Sichuan adlı gemisiyle bu yarışa katıldı. 260 metre uzunluğu ve 40.000 ton üzerindeki deplasmanıyla Sichuan, dünyanın en büyük amfibi gemisi unvanını taşıyor. Geminin en dikkat çekici özelliği, sabit kanatlı İHA'lar için geliştirilen katapult ve durdurma sistemlerine sahip olması. Çin'in bu gemiyle özellikle GJ-11 Sharp Sword adlı, stealth (radar izi düşük) tasarıma sahip saldırı amaçlı İHA'yı kullanmayı planladığı bildiriliyor. Bu İHA'nın 2.000 kg'dan fazla mühimmat taşıyabildiği, elektronik harp görevleri üstlenebileceği ve insanlı savaş uçaklarına destek verecek şekilde tasarlandığı değerlendiriliyor.

Neden İHA Taşıyıcılar? Avantajları Neler?

İHA taşıyıcı gemiler, sadece keşif ve taarruz görevleriyle değil, aynı zamanda ekonomik ve stratejik avantajlarıyla da öne çıkıyor. İşte bazı önemli avantajları:

• Maliyet Etkinliği: İHA pilotlarının eğitimi, insanlı jet pilotlarına kıyasla daha az maliyetli ve daha kısa sürede tamamlanabiliyor.
• Kaybedilebilirlik: Kaybedilen İHA'ların yerine yenilerinin üretilmesi, insanlı hava araçlarına oranla çok daha kolay.
• Hava Gücü Projeksiyonu: Modern donanmalar, daha düşük maliyetle daha fazla hava gücü projekte edebilme imkânı buluyor.
• Risk Azaltma: İnsanlı görevlerdeki riskleri ortadan kaldırarak, operasyonel verimliliği artırıyor.

Türkiye, İran ve Çin'in İHA taşıyıcı gemilere yaptığı yatırımlar, denizcilik stratejilerinde önemli bir değişimin işareti. Bu gemiler, ülkelerin denizlerdeki güç dengesini yeniden şekillendirme potansiyeline sahip. İlerleyen dönemlerde diğer ülkelerin de bu alana yatırım yapması bekleniyor, bu da denizlerdeki rekabetin daha da artacağına işaret ediyor. Bu yeni dönemde, İHA teknolojileri ve denizcilik stratejileri arasındaki etkileşim, gelecekteki deniz savaşlarının nasıl şekilleneceğini belirleyecek.