Diyanet İşleri Başkanlığı, bu haftaki Cuma hutbesinin konusunu "Peygamberimiz (sas) ve ticaret ahlakı" olarak belirledi. Hutbede, ticaret hayatında dürüstlüğün, helal kazancın ve adaletli olmanın önemi vurgulanırken, Peygamber Efendimiz'in (s.a.s) bu konudaki örnek davranışları ve uyarıları hatırlatıldı. İşte, 19 Eylül 2025 Cuma hutbesinin özeti ve detayları.

Ticaret Ahlakının Temel İlkeleri

Hutbede, İslam'ın ticaret ahlakına verdiği önem üzerinde duruldu. Ticaretin temelinde helal haram hassasiyetinin olması gerektiği belirtilirken, ölçü ve tartıda adaletin sağlanması, doğruluk ve dürüstlüğün esas alınması gerektiği vurgulandı. Yalan ve hileye tevessül etmemenin, aldatmaktan kaçınmanın İslam ahlakının gereği olduğu ifade edildi.

Ayrıca hutbede şu ayete yer verildi: "Tartıyı adaletle yapın, teraziyi eksik tutmayın." (Rahmân, 55/9). Bu ayetle, ticarette adaletin ve dürüstlüğün ne kadar önemli olduğu bir kez daha vurgulandı.

Hutbede, Peygamberimiz (s.a.s)'in ticaret hayatındaki örnek davranışlarına da değinildi. O'nun, nübüvvetten önce de "Muhammedü’l-Emîn" yani Güvenilir Muhammed olarak tanındığı hatırlatıldı. Peygamberimiz'in (s.a.s),çalışmayı ve helal yoldan kazanç elde etmeyi teşvik ettiği, tembelliği ve dilenciliği hoş görmediği belirtildi.

Günümüz Ticaret Hayatındaki Yanlışlar

Hutbede, günümüz ticaret hayatında karşılaşılan bazı yanlış uygulamalara da dikkat çekildi. Sattığı ürünü olduğundan farklı göstermek, karaborsacılık, tefecilik ve stokçuluk yapmak gibi davranışların kul hakkı olduğu ve haram olduğu vurgulandı. Verdiği sözü yerine getirmemek, yerine getiremeyeceği bir şeyi taahhüt etmek gibi davranışların yalancılık olduğu ve günah olduğu belirtildi.

Ayrıca, afet zamanlarını, öğrencilerin okul, memurların tayin dönemlerini fırsat bilerek kira ve ürün fiyatlarını artırmanın kul hakkı olduğu ve vebal olduğu ifade edildi. Alışverişte satılan malların kusurlarını bilerek gizlemek, satıcının bilgisizliğinden veya zor durumda kalmasından istifade ederek malı gerçek fiyatından düşük bir fiyata almak gibi davranışların fırsatçılık olduğu ve emeğe ihanet olduğu vurgulandı.

• Karaborsacılık ve Stokçuluk: Toplumu mağdur eden bu davranışlardan kaçınılmalı.
• Fırsatçılık: Zor durumda olanların durumundan faydalanmak ahlaki değildir.
• Yalan Beyan: Ürünlerin kusurlarını gizlemek veya yanlış bilgi vermek haramdır.

Ahîlik ve Ticaret Ahlakı

Hutbede, ahîlik teşkilatının ticaret ahlakına katkılarına da değinildi. Ahîliğin, iyiliğin tezgâhta dokunduğu, alın terinin duayla buluştuğu, kazancın sadece cepte değil yürekte de biriktiği bir gönül kurumu olduğu belirtildi. Ahîlik anlayışının ticaretimize yeniden hâkim kılınmasının, rızkımızı helal yollardan temin etmenin gayretinde olmanın önemi vurgulandı.

Hutbede, Yüce Rabbimizin şu ayetine de yer verildi: "Onlar, ne ticaret ne de alışverişin kendilerini Allah’ı anmaktan, namaz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymadığı insanlardır. Onlar, kalplerin ve gözlerin allak bullak olduğu bir günden korkarlar." (Nûr, 24/37). Bu ayetle, imanı kalbe nakşeden, ticaret uğruna ibadetten vazgeçmeyen şahsiyetlerin önemi vurgulandı.

Ticaretin bereketi dürüstlükte, huzuru helâlde, kazancı ise Allah’ın rızasında saklıdır. Hutbe, Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in şu müjdesiyle sona erdi: "Dürüst ve güvenilir tüccar, mahşerde peygamberler, sıddîklar ve şehitlerle beraberdir."