Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü, iklim değişikliğinin ve kuraklığın etkisiyle alarm veriyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, göldeki çekilmenin bazı bölgelerde 2 ila 3 kilometreye kadar ulaştığını ve bu durumun haritaları değiştirmeye başladığını belirtiyor. Bu durum, sadece ekolojik değil, aynı zamanda sosyoekonomik bir krizi de beraberinde getirebilir.

Van Gölü'nde Kuraklık Tehlikesi Büyüyor

Prof. Dr. Alaeddinoğlu, yağışların yetersizliği ve buharlaşmadaki artışın Van Gölü ekosistemini ciddi şekilde tehdit ettiğini vurguluyor. Özellikle son yıllarda kurak dönemlerin süresinin uzaması, göldeki çekilmeyi daha da belirgin hale getiriyor. Alaeddinoğlu, "Geçmişte havzada ‘kurak dönem' olarak adlandırılan yağışsız süreç yaklaşık 1 ay sürerken, bu süre son yıllarda giderek uzadı. Önce 1 buçuk aya, ardından 2 aya çıkan bu dönem, 2025 yılında 3 aya kadar ulaştı. Bu da göldeki çekilmeyi çok daha belirgin hale getirdi" diyor.

Van Gölü'nün doğu kesiminde, akarsuların döküldüğü sığ alanlarda çekilmenin 2-3 kilometreye kadar ulaştığı belirtiliyor. Bu durum, gölün şeklinin değişmesine ve haritaların güncellenmesine neden oluyor. Alaeddinoğlu, "Gölün doğu kesimlerinde küçük ölçekli ama kalıcı değişimler gözlemliyoruz. Van Gölü'nün şekli, doğu kıyılarında belirgin biçimde değişmeye başladı" ifadelerini kullanıyor.

Yağış Rejimindeki Değişiklikler

Van Gölü Havzası'nda yağış rejiminin bozulması da önemli bir sorun teşkil ediyor. Geçmişte düzenli yağış getiren gezici siklonlar, artık havzayı ya hiç etkilemiyor ya da çok az yağış bırakıyor. Bu durum, göl ekosistemi için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Alaeddinoğlu, "Geçmişte düzenli periyotlarla yağış getiren bu hava sistemleri artık zaman zaman havzayı etkileyemiyor ya da hiç yağış bırakmıyor. Bu durum, göl ekosistemi için ciddi bir tehdit oluşturuyor" şeklinde konuşuyor.

Acil Önlemler Alınmalı

Prof. Dr. Alaeddinoğlu, iklim değişikliği ve plansız su kullanımı gibi faktörlerin etkisiyle Van Gölü'nün geri dönüşü olmayan bir sürece girmemesi için acil önlem çağrısında bulunuyor. Alınması gereken önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi
• Bilinçli su tüketimi
• İklim değişikliğiyle mücadele
• Göl havzasındaki ekosistemin korunması

"Önümüzdeki yıllarda benzer hava hareketlerinin sürmesi halinde buharlaşma daha da artacak. Sıcaklık yükselişleriyle birlikte Van Gölü'ndeki alan kaybı da devam edecek. Bu, sadece ekolojik değil, sosyoekonomik bir krize dönüşebilir" uyarısında bulunan Alaeddinoğlu, Van Gölü'nü kurtarmak için zamanın daraldığını vurguluyor.

Van Gölü'ndeki kuraklık sorunu, sadece bölgeyi değil, tüm Türkiye'yi etkileyebilecek potansiyele sahip. Gölün kuruması, tarım, turizm ve yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Bu nedenle, Van Gölü'nü korumak için acil ve etkili önlemler alınması büyük önem taşıyor.