Günümüzde pek çok işveren, işten çıkarma süreçlerinde işe iade davalarından kaçınmak amacıyla ikale sözleşmesi olarak bilinen anlaşmalı fesih yolunu tercih etmektedir. Ancak bu süreç, çalışanlar açısından önemli hak kayıplarına yol açabilmektedir. Özellikle işsizlik ödeneği gibi sosyal haklardan mahrum kalmamak için ikale sözleşmesi imzalamadan önce dikkat edilmesi gerekenler büyük önem taşımaktadır.

İkale Sözleşmesi Nedir?

İkale sözleşmesi, işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirmesi anlamına gelir. İş Kanunu'nda doğrudan düzenlenmemiş olsa da, Yargıtay kararlarıyla geçerlilik şartları belirlenmiştir. Bu sözleşme, işverenin işe iade davası riskini ortadan kaldırmasına olanak tanırken, işçinin de belirli haklardan feragat etmesi anlamına gelebilir. İkale sözleşmesinin geçerli sayılabilmesi için bazı koşulların sağlanması gerekmektedir:

• Tarafların Özgür İradesi: Sözleşme, her iki tarafın da baskı altında kalmadan, özgür iradeleriyle imzaladığı bir anlaşma olmalıdır.
• Menfaat Dengesi: İşçiye, iş kaybı nedeniyle oluşan zararlarını telafi edecek makul bir menfaat sağlanmalıdır. Bu menfaat, ihbar ve kıdem tazminatına ek olarak bir miktar ödeme şeklinde olabilir.
• Açık ve Anlaşılır Dil: Sözleşme, işçinin anlayabileceği açık ve net bir dilde hazırlanmalı, haklarından feragat ettiğinin bilincinde olması sağlanmalıdır.

İkale Sözleşmesi İmzalayan İşsizlik Ödeneği Alabilir Mi?

İkale sözleşmesi imzalayan işçilerin en çok merak ettiği konulardan biri, işsizlik ödeneği alıp alamayacaklarıdır. Genel kural olarak, kendi isteğiyle işten ayrılanlar işsizlik ödeneği alamazlar. İkale sözleşmesi de, işçinin kendi rızasıyla işten ayrıldığı anlamına geldiği için, normal şartlarda işsizlik ödeneği alınamamasına neden olur. Ancak, Yargıtay'ın bazı kararlarında, ikale sözleşmesinin işverenin baskısı veya hilesiyle imzalatıldığı durumlarda, işçinin işsizlik ödeneği hakkının saklı kalabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle, ikale sözleşmesi imzalamadan önce mutlaka bir hukuk uzmanına danışmak ve haklarınızı tam olarak öğrenmek önemlidir.

Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

İkale sözleşmesi imzalamadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli husus, sözleşmenin içeriğini dikkatlice okumak ve anlamaktır. Sözleşmede yer alan maddelerin ne anlama geldiğini, hangi haklarınızdan feragat ettiğinizi ve karşılığında ne elde edeceğinizi tam olarak anlamadan sözleşmeyi imzalamayın. Gerekirse, bir avukattan hukuki destek alarak sözleşmeyi inceletin ve haklarınızı koruyun. Ayrıca, aşağıdaki hususlara da dikkat etmeniz önemlidir:

• İşten Çıkış Kodu: İşten çıkış bildirgesinde yer alan kodun doğru olduğundan emin olun. İkale sözleşmesi ile ayrılıyorsanız, bu durumun belirtilmesi gerekir.
• Alacaklarınızın Tamamı: Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti gibi tüm alacaklarınızın eksiksiz olarak ödendiğinden emin olun.
• Sözleşme Metni: İmzalamadan önce sözleşmenin bir örneğini alın ve saklayın.

Sonuç olarak, ikale sözleşmesi, işverenler için işe iade davalarından kaçınmanın bir yolu olsa da, çalışanlar açısından önemli hak kayıplarına neden olabilecek bir durumdur. Bu nedenle, ikale sözleşmesi imzalamadan önce dikkatli olmak, haklarınızı bilmek ve gerekirse hukuki destek almak büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde, işsizlik ödeneği gibi önemli sosyal haklardan mahrum kalabilir ve mağdur duruma düşebilirsiniz.